![](/media/lib/275/n-xfelindulator-c9e63047907ed54cdc175dee559ef7b5.jpg)
European XFEL wygenerował pierwsze światło
5 maja 2017, 10:00Najpotężniejszy na świecie laser na promienie X, European XFEL, w którego budowie uczestniczyli też Polacy, wygenerował pierwsze światło. To niezwykle ważne osiągnięcie przed planowanym na wrzesień oficjalnym otwarciem.
![](/media/lib/360/n-obserwatoriumchichen-af12de8263cfce4853e3007eeef66eb4.jpg)
To nie zmiana klimatu i wojny doprowadziły do upadku cywilizacji Majów?
7 sierpnia 2019, 10:14Nowe dowody znalezione przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley (University of California, Berkeley) oraz Służby Geologicznegj USA (U.S. Geological Survey) burzą sielankowy obraz Majów. Wskazują one, że podczas wojen Majowie stosowali taktykę spalonej ziemi, niszcząc wszystko, co mogło mieć jakiekolwiek znaczenie, w tym uprawy. I postępowali tak nawet w okresie największego rozwoju swojej cywilizacji, w czasie prosperity.
![](/media/lib/438/n-alma-6186377a974efd8a670f7967f6ee0cea.jpg)
Stukając do wrót pyłowych gigantów
12 stycznia 2021, 11:06Międzynarodowy zespół naukowców, w tym dwoje naukowców z NCBJ - Katarzyna Małek i William Pearson, rzucił nieco światła na złożone procesy fizyczne związane z wytwarzaniem pyłu, metali i gwiazd w ewolucji galaktyk. Badacze przeanalizowali dużą próbkę odległych pyłowych galaktyk, wykrytych za pomocą ALMA. Badanie, opublikowane w Astronomy & Astrophysics, ujednoliciło metody obserwacyjne i teoretyczne, znajdując dowody na szybki wzrost pyłu w młodych, ale już bogatych w metale galaktykach w odległym wszechświecie.
![](/media/lib/297/n-gbtelescope-6fc3ec137cf976189017471e3ff0196a.jpg)
Szybkie rozbłyski radiowe mogą trwać 1000-krotnie krócej niż sądzono
25 lipca 2023, 09:56Szybkie rozbłyski radiowe (FRB – fast radio burst) to tajemnicze intensywne impulsy fal radiowych pochodzących głównie spoza naszej galaktyki. Znamy je od 2007 roku, a naukowcy wciąż nie wiedzą, co je generuje. Codziennie do Ziemi dociera ponad 10 000 FRB. Trwają od milisekund do 3 sekund, jednak w 2022 roku Kenzie Nimmo z Holenderskiego Instutu Radioastronomii znalazła pierwsze dowody na znacznie krótsze rozbłyski. Zebrała grupę naukowców z Holandii oraz USA i zaczęli szukać bardzo krótkich FRB, istniejących niezależnie od dłuższych rozbłysków. Właśnie opublikowali pracę, w której informują, że FRB mogą trwać nawet 1000-krotnie krócej niż sądzono.
![](/media/lib/20/1199712018_455117-fc609a7cf20b2152299f61a892856ac4.jpeg)
Spragnione biopaliwa
14 kwietnia 2009, 11:59Coraz liczniejsze badania dowodzą, że większość biopaliw nie jest tak ekologiczna, jak początkowo sądzono. Naukowcy z University of Minnesota sprawdzili, ile litrów wody pochłania produkcja bioetanolu z kukurydzy.
![](/media/lib/62/mleko-z-butelki-627edc1e9db836243f3bc8a4ccec52ee.jpg)
Macierzyństwo rozwija mózg
20 października 2010, 16:16Zachowanie kobiety zmienia się znacząco po urodzeniu dziecka i do tej pory wiązano ten fakt z „instynktem macierzyńskim". Ostatnie badania naukowe wskazują jednak, że stoi za tym coś więcej - intensywna przebudowa mózgu.
![](/media/lib/137/n-blazar-8b89143bbe3cdd8bd2234379ee63a6c0.jpg)
Nowa klasa obiektów intergalaktycznych?
30 października 2012, 10:46Naukowcy z Hardvard Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) być może odkryli nieznaną wcześniej klasę obiektów międzygalaktycznych. Astronomowie Allesandro Paggi, Raffaele D'Abrusco, Jonathan Grindlay i Howard Smith pracowali nad nowymi sposobami identyfikowania blazarów.
![](/media/lib/211/n-brzuch-3ab4e9ca68be1029951427383336dfe9.jpg)
Oddziałując na hormon tkanki tłuszczowej, można obniżyć ryzyko cukrzycy
28 grudnia 2015, 12:35Naukowcy z Harvardzkiej Szkoły Zdrowia Publicznego opracowali przeciwciała, które u otyłych myszy poprawiają glikemię i zmniejszają stłuszczenie wątroby, obierając na cel hormon tkanki tłuszczowej aP2 (zwany również FABP4).
![](/media/lib/297/n-gbtelescope-6fc3ec137cf976189017471e3ff0196a.jpg)
Magnetar krążący wokół czarnej dziury źródłem FRB 121102?
11 stycznia 2018, 12:26Przed 10 laty zespół Duncana Lorimera przypadkowo odkrył pierwszy znany ludzkości szybki błysk radiowy (FRB – fast radio burst). Z czasem zauważano kolejne tego typu wydarzenia, a w roku 2012 odkryto FRB 121102, jedyny znany nam błysk, który się powtarza.
![](/media/lib/384/n-anita-c6b026ffb03d6f32b8afb7f464d08e80.jpg)
Fizycy wciąż nie potrafią wyjaśnić sygnałów znad Antarktydy. Cząstka spoza Modelu Standardowego?
25 stycznia 2020, 18:38Tajemnicze sygnały zarejestrowane nad Antarktydą nadal nie doczekały się wyjaśnienia, a opublikowany właśnie kolejny artykuł naukowy wskazuje, że sygnały te mogą pochodzić od cząstek spoza Modelu Standardowego. Coraz bardziej prawdopodobne staje się, że znaleziono coś, co nie pasuje do najbardziej rozpowszechnionej teorii fizycznej.